ما که هستیم و تا کنون چه کردیم؟

پروژه جمنامه در سال ۱۴۰۱ به همراهی و پیشنهاد سهراب پورناظری و گروهی از متخصصین حوزه فرهنگ و هنر ایران از جمله آریاسپ دادبه، ایمان افسریان و هدا اربابی و با مدیریت صحرا امجدیان آغاز به کار کرد.

هر فصل از فعالیت‌های جمنامه اهداف مختلفی را به محوریت  شناخت و احیاء هنر و فرهنگ هنر ایران دنبال می‌کند.

در فصل اول مقدمات طرحی در پژوهش هنر ایرانی و آموزش آن با هدف شناخت آنچه از گذشته به ما میراث رسیده بنیان‌گذاشته شد و پاره‌ای از آن به عنوان «مقدمه‌ای بر تاریخ آموزش هنرهای ایرانی» با همکاری نسترن نجاتی و آزاده لطیف‌کار به ثمر نشست. همزمان پژوهش میدانی با هدفِ آموختن از راه‌های رفته در جریان بود و طی آن با گروه‌های مختلفی که در سال‌های اخیر با هدف احیا هنرها به پژوهش و آفرینش پرداخته‌اند به گفتگو نشستیم  و قصه و تجربیات آنها را ثبت کردیم.

در دومین فصل از فعالیت‌های جمنامه بر احیای شیوه‌ی تولید و آموزش اصیل هنر درخشان قلمکار متمرکز شده‌ایم و دو طرح را دنبال می‌کنیم. در طرح نخست از طریق زهرا قراخانی، متخصص و فعال حوزۀ قلمکار، با جزییات اجرایی و آسیب‌های امروز این هنر آشنا شدیم و قلمکار را به عنوان پروژه‌ی اجرایی جمنامه برگزیدیم. بنا داریم ایده‌ی احیای شیوه‌ی تولید اصیل و  اصلاح چرخه‌ی اقتصادی و آموزشی قلمکار را با همکاری نسرین شایگان، به بوته‌ی آزمایش بگذاریم. نسرین شایگان در سال‌های اخیر به طور مستمر به شیوه‌های تولید قلمکار با رنگرزی طبیعی و اصیل پرداخته است. طی این طرح به بازشناسی روند عملی و امکان تدوام هنرهای ایرانی و طرح الگویی برای دیگر هنرهای مرتبط خواهیم پرداخت.

وجود بارقه‌هایی از حیات در پیکر قلمکار و مشغول به کار بودن شماری از استادکاران حرفه‌ای که تا حدودی بر دانش اصیل قلمکارسازی مسلط‌اند، امیدواری ما برای احیاء قلمکار و مهارت‌های وابسته به آن شامل قالب‌تراشی و رنگرزی با رنگ‌های طبیعی را بیشتر کرده‌است.

طرح دوم که  پشتوانه‌ی نظری طرح اول به شمار می‌رود مطالعه‌ای است در مورد حیات قلمکار در بستر فرهنگ هنری ایران. این طرح جزئی از طرح بلند مدتی با نام «شناخت فرهنگ هنری ایران» است که در امتداد مطالعات فاز اول و با هدف ترسیم تصویری جامع از گذشته‌ی هنرهای ایرانی در نسبت با زبان، اندیشه، فرهنگ و تاریخ ایران تعریف شده است.  در این طرح قلمکار را در دل شبکه‌‌ای از ایده‌ها و اندیشه‌هایی که بخش‌های مختلف فنی، زیبایی‌شناسانه و اقتصادی را به یکدیگر متصل می‌سازند مطالعه خواهیم کرد و می‌کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که «چگونه می‌توان از فرهنگ‌هنری ایران در روند احیاء چرخه‌ی آموزش، تولید و مصرف هنرهای ایرانی از جمله قلمکار بهره گرفت؟»